بسمه تعالی

پرسش های تامل برانگیز اندر حکایت موزیک ویدئوی پاپ پورن  مناقشه برانگیز ساسی

 

بار دیگر بنیان نظام فرهنگی جامعه در حال گذار و پر چالش ما در پی ساخت و بازنشر یک موزیک ویدئوی متفاوت و هنجار شکنانه لرزید و هم وطنان فرهیخته و فرهنگ دوست ما را متحیر ساخت؛ ویدئویی که در ظرف مدت کوتاهی در شبکه های اجتماعی به چرخش درآمد و نام ساسی مانکن در صدر جستجوهای کاربران ایرانی قرار گرفت. در پی بازنشر موزیک جنتلمن در گذشته این خواننده غربتی و خود شیفته به رغم توصیه  سفارش مطبوعات از نگارش یادداشتی تحلیلی از شیوه ساخت اینگونه موزیک ویدئوهای چالش برانگیز و نامتعارف اجتناب کردم تا پرداختن به این موضوعات، جامعه را از مسائل کلان فرهنگی باز ندارد؛ ولیکن حال که به نظر می رسد برخی سلبریتی ها و خوانندگان آهنگ های مبتذل خارج نشین با نقشه و سناریوی طراحی شده ای  با دعوت از ستاره ی مشهور پورن هالیوودی، وارد کارزار تهاجم فرهنگی و تهدید ارزش های اخلاقی و هنجارهای دینی شده و عزم تکمیل پازل ناتوی فرهنگی کرده اند نمی توان واکنشی نشان نداد و ابعاد ساخت و نشر چنین تولیداتی را نادیده گرفت؛ کما اینکه این بار به دلیل ایفای نقش یک هنرپیشه معروف پورن امریکایی نه تنها کارشناسان دینی و فرهنگ دوستان فریاد وامصیبت سر دادند  بلکه برخی از چهره های سینمایی کشور نیز از ساخت و نشر چنین ویدئو کلیپ مبتذل و مناقشه برانگیزی ابراز تاسف و انزجار کرده و نگرانی عمیق خود را به انحای مختلف از تاثیر پذیری فرزندانشان متعاقب بازنشر سریع و گسترده آن در شبکه های اجتماعی ابراز کردند.

از آنجا که ساخت و بازنشر چنین تولیدات سخیفی هر از گاهی با بعد تخریبی و هنجارشکنانه بیشتری، آحاد جامعه بویژه کودکان و نوجوانان نسل اینترنت را تهدید و موجبات نگرانی عمیق والدین و کارشناسان فرهنگی را فراهم می کند در این یادداشت بر خلاف مرقومه های گذشته قصد دارم به جای هر گونه تحلیل و توضیح علل و عوامل پیدایش چنین افراد هنجارشکن و نامتعادلی به جای آنکه به معلول بپردازم با طرح سئوالاتی از مسئولان عالی فرهنگی نظام، علل شکل گیری چنین هویت های روان پریش و هنجار شکن را که به سبب سیاست های ناکارآمد فرهنگی و تربیتی متولیان امر و نیز به مدد گسترش شبکه های اجتماعی به طور چشمگیری در حال افزایش و تاثیرگذاری بر فرزندان سرگشته مان شدندرا جویا شوم؛ بویژه آنکه کم و بیش اغلب کارشناسان فرهنگی و مذهبی کشور در نقد اوضاع فرهنگی امروزه در جامعه شبکه ای و رسانه ای شده، علت اصلی را به حضور مدیران نالایق در مناصب عالی مدیریتی و نیز ناکارآمدی سیاست های فرهنگی در ساخت و تولید و نشر تولیدات مناسب فرهنگی مرتبط دانسته اند و بی تردید، امروز بیش از هر زمان دیگر نه تنها نوجوانان بلکه کودکانمان در کنار آموزش های مجازی، اوقات زیادی را در اینترنت و شبکه های اجتماعی سپری کرده و بیش از هر زمان دیگر در فضاهای مجازی فرهنگ پذیر می شوند  و لذا اغلب کارشناسان مربوطه سهم والدین و اولیای تربیتی نهادهای آموزشی را در این معضل چندان با اهمیت تلقی نمی کنند.  

و اما سئوالاتی که امروزه باید از متولیان و مسئولان غافل فرهنگی کشور پرسش کرد:

1-چرا باید بنیان های نظام فرهنگی جامعه با چنین غنای ادبی امروزه با یک موزیک ویدئوی متفاوتی از سوی یک خواننده موزیک های جلف و مبتذل بلرزد؟

2-چرا نوجوانان و جوانان و حتی کودکان مان از چنین تولیدات هنجارشکنانه ای اینقدر شگرف انگیز استقبال می کنند؟

3- چرا هنرمندان و دستگاه های هنری و فرهنگی کشورمان قادر به تولید محتواهای جذاب و متناسب با ذائقه نوجوانان نیستند؟

4- آیا ممکن است نیاز به شادی و نشاط کودکان و نوجوانان در جامعه ای که پس از 42سال صدا و سیمای نظام از نشان دادن ادوات موسیقی اجتناب می کند یکی از زمینه های گرایش به موسیقی های مبتذل و سرخوش کننده فاقد ارزش های  موسیقیایی باشد؟

5-آیا می پذیرید که دستگاه های فرهنگی کشور در تولید محتوای مناسب و جذاب برای کودکان، نوجوانان و جوانان کشور موفق عمل نکرده است؟

6- آیا زمان آن نرسیده است که با دعوت از هنرمندان متعهد این سرزمین برای تولیدات موسیقیایی متناسب با ذائقه کودکان و نوجوانان کشور، سیاستگذاری و برنامه ریزی های جدیدی در دستور کار متولیان عالی فرهنگی کشور قرار گیرد؟

7- آیا اقداماتی چون فیلترینگ برخی وب سایت ها و شبکه های اجتماعی می تواند مانع دسترسی کاربران بویژه کودکان و نوجوانان به محتواهای ضد اخلاقی و تصاویر پورن و کلیپ هایی از این نوع گردد؟     

8-آیا استفاده از یک بازیگر مشهور صحنه های پورن فیلم های هالیوودی، حاوی این پیام مشخص به ما وشما نیست که با تولید چنین محتوای تامل برانگیز و هنجار شکنانه ای، از این پس شاهد پیدایش جریان رسانه ای مشکوکی در کشور خواهیم بود؟

9- آیا اعمال محدودیت های سازمان تنظیم مقررات رسانه ای صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی(ساترا) در بازنشر چنین تولیدات هنجارشکنانه و مبتذلی در پلتفرم های ایرانی پاک کردن صورت مسئله نیست؟

10- آیا به والدین آموزش های لازم برای کنترل و نظارت هوشمند کنشگری فرزندان کودک و نوجوان بویژه برای گذران اوقات فراغت شان در فضای مجازی ارائه کرده اید؟                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                

بی تردید در این شعبده ساختار شکنانه فرهنگی نمی توان همه تقصیرها را متوجه مدیران عالی فرهنگی نظام و سیاست های ناکارآمد دولت ها کرد و همه ما شهروندان، والدین و بویژه  هنرمندان کشور هم به سهم خود در پیدایش چنین اوضاع نابسامانی تا اندازه ای سهیم بوده و متهم به کم کاری ها و سستی در انجام وظایف و تکالیف تربیتی و پرورشی هستیم که اگر غیر از این بود مادر و یا پدری برای دیده شدن و یا شادکردن فرزندش اقدام به بازتولید و خوانش آهنگ های هنجارشکنانه به سبک دابسمش نمی کرد و والدین برای بهره گیری صحیح و سالم از فضای مجازی و شبکه های اجتماعی در پی تحصیل مهارت های تحصیل سواد رسانه ای  بر می آمدند و لذا باید  امروزه خود را در برابر این پرسش ها قرار دهیم که:

1) آیا ما والدین متعهد و مسئولی در قبال فرزندان پاک و معصوم­مان بوده ایم؟

2) آیا برای پاسخگویی به نیازهای گذران اوقات فراغت فرزندانمان برنامه ریزی های لازم و نظارت و دقت در کنش های مجازی شان داشته ایم؟

3) آیا تلاشی برای شناخت ذائقه فرهنگی و موسیقیایی فرزندانمان کرده ایم و به نیاز روحی آنان بدرستی و بموقع پاسخی داده ایم؟

4) آیا گروه های مرجع و تاثیرگذاری چون هنرمندان، ورزشکاران، معلمان و اساتید دانشگاه ها در زمان وقوع چنین بی اخلاقی های هنجارشکنانه و آسیب زایی در راستای ایفای مسئولیت  اجتماعی شان واکنش مناسب و درخوری از خود بروز داده اند؟

5) و آیا برای مواجه با چنین جریان جهت ده و تهدیدکننده نظام فرهنگی اصیل­مان که از خیزش به جهش در آمده، خود و فرزندانمان را برای هجمه های گسترده تر و تاسف بارتر بعدی آماده کرده ایم؟!

محمد مهدی فتوره چی

مدیر گروه رسانه های نوین و خانواده

مرکز مطالعات و تحقیقات زنان دانشگاه تهران