«خشونت علیه کودکان معلول»

پریا انصاری

کودکان معلول سه تا چهار بار بیشتر احتمال دارد که قربانی خشونت شوند. کودکان و بزرگسالان معلول اغلب طیف گسترده ای از موانع فیزیکی، اجتماعی و زیست محیطی برای مشارکت کامل در جامعه، از جمله کمبود دسترسی به مراقبت های بهداشتی، آموزش و پرورش و سایر خدمات حمایتی روبرو هستند. آنها همچنین تصور می کنند که در مقایسه با همسالان بدون معلولیت خود، به شکل قابل توجهی بیشتر در معرض خطر خشونت باشند. درک میزان خشونت علیه کودکان معلول اولین گام اساسی در توسعه برنامه های موثر برای جلوگیری از تبدیل شدن به قربانی خشونت و نیز بهبود سلامت کودکان و کیفیت زندگی آنها است. برای این منظور، تیم تحقیقاتی در دانشگاه جان مورز لیورپول و سازمان بهداشت جهانی، اولین مرور نظام مند از جمله فراتحلیل از مطالعات موجود در مورد خشونت علیه کودکان معلول (زیر 18 سال) را انجام دادند.

هفده مطالعه، همه از کشورهای با درآمد بالا، معیارهای ورود به مطالعه و بررسی را کسب کردند. تخمین شیوع خشونت علیه کودکان معلول از 26.7 درصد برای اندازه گیری ترکیبی خشونت تا 20.4 درصد برای خشونت فیزیکی و 13.7 درصد برای خشونت جنسی را در بر می گیرد. برآورد خطر نشان داد که کودکان معلول به میزان قابل توجهی بیشتر از همسالان بدون معلولیت خود در معرض خطر تجربه خشونت بودند: 3.7 برابر احتمال بیشتر برای اندازه گیری ترکیبی خشونت، 3.6 برابر احتمال بیشتر برای خشونت فیزیکی و 2.9 برابر احتمال بیشتر برای خشونت جنسی وجود داشته است. نوع معلولیت به نظر می رسد شیوع و خطر خشونت را تحت تأثیر قرار دهد، هر چند شواهد در این خصوص قطعی نیست. به عنوان مثال، کودکان معلول ذهنی یا فکری نسبت به همسالان غیر معلول شان 4.6 بار بیشتر احتمال دارد که قربانی خشونت جنسی شوند.

این بررسی نشان داد که خشونت یک مشکل عمده برای کودکان معلول است. همچنین عدم وجود مطالعات با کیفیت در کشورهایی با درآمد پایین و متوسط در رابطه با این موضوع را برجسته می نماید، چراکه در این کشورها معمولاً میزان بالاتری از جمعیت معلول، سطوح بالاتری از خشونت و خدمات حمایتی کمتری برای کسانی که با ناتوانی زندگی می کنند، وجود دارد و ضروری است که این شکاف در پژوهش به فوریت پر شود.

تعدادی از توضیحات مطرح شده اند تا این مطلب که چرا کودکان معلول نسبت به کودکان بدون ناتوانی در معرض خطر بیشتری از خشونت هستند را تبیین نمایند. نیاز به مراقبت از یک کودک دارای ناتوانی می تواند فشار مضاعفی را بر پدر و مادر و یا خانواده وارد آورده و خطر سوء استفاده را افزایش دهد. تعداد قابل توجهی از کودکان معلول به آسایشگاه های معلولین سپرده می شوند، که این یک عامل عمده خطر سوء استفاده جنسی و جسمی است. آن دسته از معلولیت های کودکان که ارتباط را تحت تأثیر قرار می دهد  ممکن است آنان را به خصوص نسبت به سوء استفاده آسیب پذیر سازد، زیرا موانع ارتباطی می تواند توانایی آنان را در فاش کردن تجارب سوء استفاده مختل نماید.

کنوانسیون حقوق افراد دارای معلولیت بر آن است تا از حقوق افراد معلول حمایت نماید و مشارکت کامل و برابر آنها در جامعه را تضمین کند. در مورد کودکان معلول، این شامل حصول اطمینان از پیشرفت امن و پایدار در سراسر دوران کودکی و در بزرگسالی است. در تمام کودکان، دوران کودکی امن و مطمئن، بهترین فرصت برای دستیابی به یک بزرگسالی سالم و سازگار را فراهم می آورد. تجارب بد و نا مناسب دوران کودکی، از جمله خشونت، به عنوان عاملی که به طیف گسترده ای از پیامدهای منفی اجتماعی و بهداشتی در زندگی آینده مربوط می شوند، شناسایی شده اند. خواسته های اضافی قرار داده شده بر روی کودکان معلول - که باید با معلولیت خود کنار بیاید و بر موانع اجتماعی که خطر ابتلا به نتایج نا مرغوب تر در زندگی آینده را افزایش می دهد، غلبه کند- بدین معنی است که دوران کودکی امن و مطمئن بسیار مهم است.

کودکان دور شده از خانه (کودکانی که به آسایشگاه سپرده می شوند) نیاز به مراقبت و حفاظت بیشتر دارند، و فرهنگ های سازمانی، رژیم ها و ساختار ها که خطر ابتلا به خشونت و سوء استفاده را تشدید می کنند باید به عنوان یک مسئله اساسی و فوری مطرح شوند. صرف نظر از این که آیا آنها در موسسات یا با خانواده های خود و یا دیگر مراقبان زندگی می کنند، تمام کودکان معلول باید به عنوان گروهی شدیداًَ در معرض خطر دیده شوند که شناسایی خشونت درون آن گروه بسیار مهم و حیاتی است. آنها ممکن است از مداخلاتی مانند بازدید خانگی و برنامه های فرزند پروری که برای جلوگیری از خشونت و کاهش عواقب آن در کودکان بدون ناتوانی موثر عنوان شده است، بهره مند شوند. اثربخشی چنین مداخلاتی برای کودکان دارای معلولیت باید به عنوان یک اولویت مورد بررسی قرار گیرد.

برگرفته از صندوق کودکان سازمان ملل متحد (یونیسف)