تأثیرات جنسیتی شیوع کووید 19

در سیاست­ها و فعالیت های مرتبط با بهداشت عمومی به تأثیرات جنسیتی شیوع بیماری­های واگیردار پرداخته نشده است.  واکنش­ها به شیوع ویروس کرونا نیز از این امر مستثنی نبوده است.  از آنجاییکه شناخت  میزان متفاوت تأثیر شیوع بیماری بر زنان و مردان گامی اساسی جهت درک تأثیرات اولیه و ثانویه ضرورتهای بهداشتی بر افراد و اجتماعات مختلف می­باشد بنابراین می­تواند نقش بسزایی در تدوین سیاستها و مداخلات مؤثر داشته باشد. از تجزیه و تحلیل جنسیتی شیوع بیماری COVID-19  توسط مؤسسات بهداشت جهانی یا دولتها در کشورهای آسیب دیده اطلاعات و آگاهی کاملی وجود ندارد. اگرچه داده­ های تفکیک شده جنسیت نشان دهنده تعداد برابر موارد ابتلا در زنان و مردان است اما به نظر می­رسد میزان مرگ و میر و آسیب ­پذیری در دو جنس متفاوت بوده است. همچنین شواهد نشان­ می­دهند که مردان نسبت به زنان بیشتر در حال مرگ هستند و این می­تواند ناشی از اختلاف سطح ایمنی یا جنسیتی و الگوهای متفاوت سبک زندگی آنها می­باشد. با این حال داده ­های جنسیتی تفکیک شده هنوز کامل نیستند. داده ­های دفتر اطلاعات شورای امور خارجه چین حاکی از آن است که بیش از 90٪ از کارمندان مراقبت­های بهداشتی در استان هوبی[1] زنان هستند که این امر ماهیت جنسیتی نیروی کار در حوزه بهداشت و خطراتی که عمدتاً زنان شاغل متحمل می­شوند را برجسته می­کند؛ تعطیلی مدارس جهت کنترل انتقال COVID-19 در چین، هنگ کنگ، ایتالیا، کره جنوبی و ... تأثیر متفاوتی بر زنان داشته است، در این راستا زنان که بیشترین مراقبت­های غیررسمی را در خانواده ها ارائه می­دهند، از نظر فرصتهای کاری و اقتصادی محدودیت­ های بیشتری را متحمل شده­اند. همچنین محدودیت­ های مسافرتی باعث ایجاد چالش­های مالی و عدم امنیت بیشتر کارگران زن خارجی شده که بسیاری از آنها در جنوب شرقی آسیا یعنی فیلیپین، اندونزی ، هنگ کنگ و سنگاپور رفت و آمد دارند. این شواهد نشان می­دهند که پیامدهای جنسیتی قرنطینه و روشهای رفع نیازهای مختلف جسمی، فرهنگی، امنیتی و بهداشتی زنان و مردان باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد.

تجربیات ناشی از شیوع بیماری­های واگیردار در گذشته اهمیت یکپارچه ­سازی تحلیل­های جنسیتی را برای پاسخگویی بهتر و بهبود اثربخشی مداخلات بهداشتی و ارتقاء اهداف برابری جنسیتی و سلامت نشان داده است. در طول شیوع بیماری ویروس ابولا[2] در شمال آفریقا(2014-2016) هنجارهای جنسیتی به این معنی بود که زنان با توجه به نقش غالب مراقبتی در خانواده و همچنین وضعیت اشتغال آنها بعنوان کارکنان بهداشت احتمال ابتلایشان به بیماری بیشتر است؛  ازآنجاییکه زنان معمولاٌ قدرت کمتری در تصمیم­ گیری­ ها دارند و نیازهایشان نادیده گرفته می­شوند، در واکنش به بهداشت باروری و سلامت جنسی­شان نیز قدرت و کنترل کمتری داشته و این امر موجب شده تا به دلیل دسترسی نامناسب به مراقبتهای بهداشتی و منابع مالی بالاترین میزان مرگ و میر را در این دوره زمانی تجربه کنند.  

به نظر می­رسد زنان به طور کامل در مکانیزم­ های نظارت، شناسایی و پیشگیری ایمنی بهداشت جهانی ادغام نشده­ اند؛ نقش­های مراقبتی اجتماعی زنان آنها را در موقعیتی قرار داده که می­توانند روندهایی مانند شیوع بیماریها را در سطح محلی شناسایی کرده و در این زمینه موجب بهبود عملکردها و ایمنی بیشتری شوند؛ گرچه مسئولیت های زنان نباید بیش از این سنگین شود اما با توجه به اینکه بخش عمده ­ای از کارهایشان در هنگام بحران­های بهداشتی کم هزینه و بدون پرداخت دستمزد می­باشد، می­توان با استفاده از دانش و پتانسیل ­های آنان واکنش­ها در برابر شیوع اینگونه بحران­ها را بهبود بخشید. همچنین با توجه به تأکید سازمان بهداشت جهانی بر لزوم گنجاندن زنان در تصمیم­گیری­ ها جهت آمادگی و واکنش در برابر شیوع بیماری و بحرانهای مختلف لازم است تا نقش­ها و هنجارهای جنسیتی که موجب نابرابری­ها و آسیب­پذیری زنان می­شوند شناسایی گردند.

ترجمه: حنان زارع، مدیر گروههای علمی مرکز مطالعات و تحقیقات زنان دانشگاه تهران

منبع:

Wenham, Clare et al (2020),

COVID-19: the gendered impacts of the outbreak,

The Lancet, Volume 395, Issue 10227, 846 - 848