مرکز مطالعات زنان و خانواده

1400/06/15

مرکز مطالعات و تحقیقات زنان دانشگاه تهران وبیناری تحت عنوان "  زنان و مردان درمانگر بومی ترکمن صحرا " با سخنرانی سرکار خانم دکترمنیژه مقصودی - دانشیار دانشگاه تهران و مدیر کارگروه مطالعات عشایری و زنان در مرکز مطالعات و تحقیقات زنان دانشگاه تهران -  در روز دوشنبه 15 شهریور 1400 از ساعت 12 لغایت 14 به آدرس وبیناری : http://vroom.ut.ac.ir/res  برگزار کرد.

گزارش این وبینار در ذیل پوستر قابل مشاهده است.

گزارش :

پانزدهمین وبینار مرکز مطالعات و تحقیقات زنان دانشگاه تهران در روز دوشنبه  شهریور ماه ساعت 12 تا 14  برگزار گردید. در این وبینار سرکار خانم دکتر منیژه مقصودی دانشیار دانشگاه تهران و مدیر کارگروه علمی مطالعات عشایر و زنان با موضوع زنان و مردان درمانگر ترکمن به سخنرانی پرداختند.

بحث با توضیحاتی درباره ترکمن­ها شروع گردید؛ ترکمن ها یکی از اقوام آسیای مرکزی اند که حدود 10  قرن پیش از آسیای مرکزی به ایران مهاجرت کردند. آنها در کنار سایر اقوام آسیای مرکزی از جمله تاتارها، کالموک ها،  قیرقیزها ، مغول ها و غیره می زیستند. ترکمن ها باور های شمنی داشتند و پس از ورود به ایران پس از مدتی به اسلام گرویدند. ترکمن ها ابتدا در منطقه وسیعی که امروزه در افغانستان و ترکمنستان قرار دارد زندگی می کردند.

ترکمن های ایران از سه گروه قومی یمو، گوکلان  و تکه تشکیل شده اند. جمعیت ترکمن ها نسبت به سایر گروه های قومی بسیار کمتر است. در ادامه ایشان توضیح دادند که شیوه های درمانگری ترکمن ها نسبت به سایر اقوام ایرانی بسیار متفاوت است و از بر روی طیفی از تنوعات قرار میگیرد. یکسوی  طیف شیوه هایی است که مشابهت و نزدیکی بسیاری با شیوه های درمانگری مغولی دارد  و سوی دیگر طیف شیوه هایی است که با فرهنگ اسلامی آمیخته شده است. ایشان توضیح دادند که در این جلسه تنها به یکی از روشهای درمانگری به نام «اِرجب پرخوان» پرداخته اند.

«ارجب پرخوان» مردان پرقدرت و عجیبی هستند که با نیرو های  ماورائی دست و پنجه نرم می کنند. در تمام کتاب های ترکمن نامی از "پرخوان" آمده است که اشاره به  مردی است کهنسال که همراه با خانواده اش در یکی از روستاهای منطقه ترکمن صحرا زندگی  می کند. اصطلاح "پرخوانی" به آیین شفا و درمان اشاره می کند . پرخوانی مراسمی است آئیینی، نمایشی که به منظور درمان و شفا ی بیمار انجام می شود .  در طی مراسم پرخوانی، همیشه موسیقی مقامی با دو تار نواخته می شود و سپس درمانگر  به آرامی عملیاتش را شروع  می کند. این روش چهار بعد ماوراءاطبیعه، موسیقی، نمایشی و اسلامی را در بر می­گیرد.

در ادامه این وبینار پرسش و پاسخ با مدیریت سرکار خانم حنان زارع صورت گرفت.